Akwarystyka Zmysły ryb akwariowych
Większość ryb posiada takie same pięć zmysłów, co człowiek wzrok, dotyk,
smak, węch i słuch. Dwa ostatnie są jednak u ryb lepiej rozwinięte.
Dodatkowo ryba akwariowa posiadają szósty zmysł, jakim jest linia boczna.
Zmysł węchu
U większości gatunków ryb akwariowych zmysł węchu rozwinięty jest lepiej niż zmysł smaku. Powodem jest znacznie większa przydatność węchu, wykorzystywanego przy wyszukiwaniu pokarmu. Ryby lokalizować mogą jedzenie ze znacznych odległości, używając nozdrza, zlokalizowane są na końcu głowy, przeważnie nie połączone z pyskiem.
W większości przypadków nozdrza po prostu są dwoma płytkimi zagłębieniami, przykrytymi klapkami, kontrolują przepływ wody. Wyjątkowo dobrze rozwinięte nozdrza posiadają rekiny i węgorze. Nozdrza ryb nie biorą udziału w pływie wody przez skrzela, gdyż są ślepo zakończone.
Oprócz zastosowania węchu do wyszukiwania pokarmu, niektóre gatunki ryb akwariowych używają go przy odnajdywaniu stron narodzin. Łosoś posiada szczególnie wrażliwy węch dorosła ryba potrafi odnaleźć, za pomocą zmysłu węchu, miejsce w którym się wykluła, powracając na tarło po kilkuletnim żerowania w morzu.
Niektóre ryby uwalniają ze skóry do wody substancje alarmowe. Inne ryby w stadzie odbierają te informacje węchem zostając w ten sposób poinformowane o niebezpieczeństw.
Zmysł słuchu
Jesteśmy świadomi tego iż woda jest środowiskiem dużo gęstszym niż powietrze, a więc dźwięki rozchodzą się znacznie łatwiej niż na powierzchni ziemi w powietrzu. Fale dźwiękowe rozchodzą się w wodzie pięć razy szybciej. Ryby akwariowe za pomocą ucha potrafią odebrać szeroki zakres fal dźwiękowych, że w przeciwieństwie do nas, nie jest potrzebne ucho środkowe i zewnętrzne.
Większość gatunków ryb wspomaga swój zmysł słuchu dzięki pęcherzowi pławnemu, który działa jak rezonator. Ucho wewnętrzne odbiera dźwięki za pomocą systemu połączonych ze sobą kostek lub rurek.
Zmysł wzroku
U większości ryb mamy do czynienia z widzeniem jednoocznym. Ryby patrzą jednocześnie w dwu kierunkach, nie mogą skoncentrować wzroku (obu oczu) na jednym przedmiocie. Oczy ryby nie są dobrze rozwinięte, jak ludzkie, a fakt, że patrzą one przez wodę, utrudnia jeszcze jakość widzenia do tego stopnia, że widziany obraz wygląda jak by był poza punktem ostrości. Ryby nie widzą wyraźnie na dalekie odległości 45 cm stanowi barierę ostrego widzenia, ta ułomność ryb rekompensowana jest bardzo czułą linią boczną.
U ryb o wyższym stopniu rozwoju jak ryby karpiowate, gałki oczne mogą poruszać się nie zależnie jedna od drugiej.
Ryby mieszkające w dobrze oświetlonych, płytkich wodach, posiadają lepiej rozwiniętą zdolność rozróżniania natężenia światła, pozwala to im zwiększyć możliwość orientowania się w środowisku. Dodatkowo, ryby te rozróżniają więcej odcieni w fioletowej części widma świetlnego. Ryby pływające na większej głębokości rozróżniają kolory słabo lub wcale, nie mają zresztą takiej potrzeby.
Podwójne widzenie. Niektóre gatunki ryb mają oczy umieszczone wysoko na głowie, co pozwala im w pewnym stopniu na widzenie binokularne, mogą widzieć przedmioty obydwoma oczami na raz. Dobrym przykładem takiego sposobu widzenia jest czworook.
Zmysł dotyku i smaku
Przywykliśmy uważać ryby za mało wrażliwe, niektóre z nich są niesłychanie czułe na wiele rodzajów bodźców. Twierdzi się np. Karp ma zmysły podobne do zmysłów ssaków. Zmysł smaku u większości ryb umiarkowaną wrażliwość, kubki smakowe rozmieszczone są w okolicy pyska i warg.
Ryby na ogół nie są zbyt wrażliwe na dotyk, jednak budowa narządów tego zmysłu jest zróżnicowana u poszczególnych gatunków ryb. W niektórych częściach ciała ryb znaleziono struktury podobne do ludzkich komórek czuciowych i wolnych zakończeń czuciowych i wolnych zakończeń nerwowych są to np.: promienie płetw piersiowych u niektórych kurkowatych Triglidae. Głowacz Cottus gobio posiada w prawdzie niewyspecjalizowane zakończenia nerwowe, wykazują jednak dużą wrażliwość w okolicach głowy i na wąsikach. Prócz tego głowacze posiadają znacznie wrażliwszy zmysł smaku niż pozostałe ryby.
Powyższe informacje powinny być przyswojone przez każdego akwarystę amatora jak i zaawansowanego akwarystę.
Wygląd ryb akwariowych
Zmysł węchu
W większości przypadków nozdrza po prostu są dwoma płytkimi zagłębieniami, przykrytymi klapkami, kontrolują przepływ wody. Wyjątkowo dobrze rozwinięte nozdrza posiadają rekiny i węgorze. Nozdrza ryb nie biorą udziału w pływie wody przez skrzela, gdyż są ślepo zakończone.
Oprócz zastosowania węchu do wyszukiwania pokarmu, niektóre gatunki ryb akwariowych używają go przy odnajdywaniu stron narodzin. Łosoś posiada szczególnie wrażliwy węch dorosła ryba potrafi odnaleźć, za pomocą zmysłu węchu, miejsce w którym się wykluła, powracając na tarło po kilkuletnim żerowania w morzu.
Niektóre ryby uwalniają ze skóry do wody substancje alarmowe. Inne ryby w stadzie odbierają te informacje węchem zostając w ten sposób poinformowane o niebezpieczeństw.
Zmysł słuchu
Jesteśmy świadomi tego iż woda jest środowiskiem dużo gęstszym niż powietrze, a więc dźwięki rozchodzą się znacznie łatwiej niż na powierzchni ziemi w powietrzu. Fale dźwiękowe rozchodzą się w wodzie pięć razy szybciej. Ryby akwariowe za pomocą ucha potrafią odebrać szeroki zakres fal dźwiękowych, że w przeciwieństwie do nas, nie jest potrzebne ucho środkowe i zewnętrzne.
Większość gatunków ryb wspomaga swój zmysł słuchu dzięki pęcherzowi pławnemu, który działa jak rezonator. Ucho wewnętrzne odbiera dźwięki za pomocą systemu połączonych ze sobą kostek lub rurek.
Zmysł wzroku
U większości ryb mamy do czynienia z widzeniem jednoocznym. Ryby patrzą jednocześnie w dwu kierunkach, nie mogą skoncentrować wzroku (obu oczu) na jednym przedmiocie. Oczy ryby nie są dobrze rozwinięte, jak ludzkie, a fakt, że patrzą one przez wodę, utrudnia jeszcze jakość widzenia do tego stopnia, że widziany obraz wygląda jak by był poza punktem ostrości. Ryby nie widzą wyraźnie na dalekie odległości 45 cm stanowi barierę ostrego widzenia, ta ułomność ryb rekompensowana jest bardzo czułą linią boczną.
U ryb o wyższym stopniu rozwoju jak ryby karpiowate, gałki oczne mogą poruszać się nie zależnie jedna od drugiej.
Ryby mieszkające w dobrze oświetlonych, płytkich wodach, posiadają lepiej rozwiniętą zdolność rozróżniania natężenia światła, pozwala to im zwiększyć możliwość orientowania się w środowisku. Dodatkowo, ryby te rozróżniają więcej odcieni w fioletowej części widma świetlnego. Ryby pływające na większej głębokości rozróżniają kolory słabo lub wcale, nie mają zresztą takiej potrzeby.
Podwójne widzenie. Niektóre gatunki ryb mają oczy umieszczone wysoko na głowie, co pozwala im w pewnym stopniu na widzenie binokularne, mogą widzieć przedmioty obydwoma oczami na raz. Dobrym przykładem takiego sposobu widzenia jest czworook.
Zmysł dotyku i smaku
Przywykliśmy uważać ryby za mało wrażliwe, niektóre z nich są niesłychanie czułe na wiele rodzajów bodźców. Twierdzi się np. Karp ma zmysły podobne do zmysłów ssaków. Zmysł smaku u większości ryb umiarkowaną wrażliwość, kubki smakowe rozmieszczone są w okolicy pyska i warg.
Ryby na ogół nie są zbyt wrażliwe na dotyk, jednak budowa narządów tego zmysłu jest zróżnicowana u poszczególnych gatunków ryb. W niektórych częściach ciała ryb znaleziono struktury podobne do ludzkich komórek czuciowych i wolnych zakończeń czuciowych i wolnych zakończeń nerwowych są to np.: promienie płetw piersiowych u niektórych kurkowatych Triglidae. Głowacz Cottus gobio posiada w prawdzie niewyspecjalizowane zakończenia nerwowe, wykazują jednak dużą wrażliwość w okolicach głowy i na wąsikach. Prócz tego głowacze posiadają znacznie wrażliwszy zmysł smaku niż pozostałe ryby.
Powyższe informacje powinny być przyswojone przez każdego akwarystę amatora jak i zaawansowanego akwarystę.
Wygląd ryb akwariowych
