Akwarystyka Odczyn wody w akwarium
Znaczenie odczynu w hodowli, a zwłaszcza w rozmnażaniu ryb jest znane i szeroko opisywane w literaturze akwarystycznej.
Można to podsumować w następujący sposób:
- miarą, za pomocą której wyraża się odczyn jest pH.
- wody słodkie naturalnych zbiorników i cieków na świecie posiadaj różny odczyn, który wynosi zwykle od pH 5,5 do około 8.
Wyższe i niższe wartości spotyka się stosunkowo rzadko.
- w trakcie swego rozwoju ewolucyjnego określone gatunki ryb przystosowały się do wody o określonym odczynie i fakt ten musimy uwzględnić hodując je, a zwłaszcza rozmnażając w akwarium.
- ryby znoszą zwykle dość szeroki zakres pH wody (oczywiście w granicach charakterystycznych dla gatunku), ale są wrażliwe na gwałtowne zmiany, które mogą być dla nich nawet śmiertelne.
- w akwariach, w których ryby są hodowane wyłącznie w celach dekoracyjnych, nie istnieje zwykle potrzeba korygowania odczynu wody. Wyjątkiem są gatunki, które bezwzględnie wymagają wody
wyraźnie kwaśnej (np.: neon czerwony) lub też wyraźnie alkalicznej (np.: pielęgnicowate z wielkich jezior afrykańskich). Dla takich ryb również w akwariach dekoracyjnych należy specjalnie korygować odczyn wody, co zostało zaznaczone w szczegółowych opisach hodowli.
W akwarium gestu zarośniętym roślinami i równocześnie silnie oświetlonym bezpośrednim światłem słonecznym może zachodzić znaczne podwyższenie pH wody wskutek zachodzących procesów chemicznych. Takie samo zjawisko może zachodzić w akwarium zanieczyszczonym większą ilością rozkładającej się materii organicznej
- zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego. Zjawisko to jest szkodliwe i może prowadzić do śmierci bardziej wrażliwych ryb.
- ryby, które zamierzamy rozmnażać wymagaj bardziej ścisłego przestrzegania właściwego odczynu wody, niż te które są hodowane wyłącznie w celach dekoracyjnych. Właściwe wartości pH podano
przy opisie hodowli poszczególnych gatunków.
- w akwarium tarliskowym niezbędne jest zachowanie właściwego odczynu wody, którego odpowiednią wartość podano przy opisie rozmnażania poszczególnych gatunków. Odkładaj ryby dorosłe do akwarium tarliskowego nie wolno dopuścić, aby pH wody do której są przenoszone różniło się o więcej niż 1,0 (w zakresie pH 6-8), lub o więcej niż 0,5 (w zakresie poniżej 6 i powyżej 8) od pH wody, z której są przenoszone. W razie potrzeby należy zastosować dwugodzinną ,,stację pośrednią'' w wodzie o pośrednim pH.
Zbyt gwałtowna zmiana odczynu może bowiem spowodować, że ryby nie wycierają się, pomimo pozornej gotowości do tarła. Pomiar odczynu wody w akwarystyce może być dokonywany trzema sposobami:
- za pomoc papierków wskaźnikowych, przy czym niezbędne są papierki przeznaczone do pomiarów w małych przedziałach pH i o dość dużej czułości (co najmniej 0,5).
- za pomocą wskaźników. Są to roztwory substancji, które maj ą zdolność zmiany barwy w zależności od pH. Zestaw roztworu wskaźnika wraz ze skalą barwną i instrukcją kupuje się gotowy. Należy zwrócić uwagę, aby nie był on przeterminowany i aby przechowywać go we właściwych, podanych przez producenta warunkach. za pomocą pH-metru, co wymaga użycia kosztownego przyrządu.
W praktyce jest możliwe dla akwarystów, którzy pracują w laboratorium lub przez zaprzyjaźnioną osobę mają możliwość skorzystania ze znajdującego się tam pH-metru. Pomiar powinien być dokonany nie później niż po upływie 1-2 godzin od pobrania wody z akwarium. Korygowania odczynu wody dokonuje się wtedy, gdy nie ma jeszcze w niej ryb i roślin. W akwarium z rybami i roślinami pH nie korygujemy (!), co najwyżej przy częściowej wymianie wody na świeżą dolewamy wody już skorygowanej.
Obniżania pH wody dokonujemy przez jej zakwaszenie. Do zakwaszenia bardzo miękkiej wody używa się garbnik6w. Przeprowadza się to przez moczenie w wodzie w ciągu kilku do kilkunastu dni zeszłorocznych szyszeczek olchy, kory dębowej, liści dębowych, korzeni paproci, zielonych łupin orzecha włoskiego, lub też przez przefiltrowanie wody przez torf. Wymagana Jest odpowiednia jakość torfu - nadaje się tylko tzw. torf wysoki, składając się z resztek torfowców (Sphagnum). Wszystkie te zabiegi powoduje równoczesny znaczny wzrost ilości garbników w wodzie. Jeżeli taki wzrost jest niepożądany, lub też nie możemy uzyskać dostatecznie
dużego spadku pH, to do zakwaszania możemy użyć chemicznie czystego kwasu ortofosforowego lub solnego. Zakwaszanie twardszej wody za pomoc garbników jest zwykle nieskuteczne, gdyż substancje te są zbyt słabymi kwasami. Używa się wtedy roztworu kwasu ortofosforowego lub solnego. Ogólną regułą jest, że twardość węglanowa zakwaszonej wody nie może być wyższa niż 1°n przy zakwaszaniu garbnikami, lub 4°n przy zakwaszaniu kwasem ortofosforowym lub solnym. Wyższa twardość węglanowa powoduje, że zabieg zakwaszania może być nieskuteczny na dłuższa metę, szczegóInie przy obecności roślin. Podwyższania pH wody dokonujemy przez jej alkalizowanie roztworem węglanu sodowego (Na2 ,CO3), lub jeszcze lepiej roztworem wodorowęglanu sodowego (soda oczyszczona, NaHCO 3 ).
Zawartość związków azotu i "starzenie się" wody
Można to podsumować w następujący sposób:
- miarą, za pomocą której wyraża się odczyn jest pH.
- wody słodkie naturalnych zbiorników i cieków na świecie posiadaj różny odczyn, który wynosi zwykle od pH 5,5 do około 8.
Wyższe i niższe wartości spotyka się stosunkowo rzadko.
- w trakcie swego rozwoju ewolucyjnego określone gatunki ryb przystosowały się do wody o określonym odczynie i fakt ten musimy uwzględnić hodując je, a zwłaszcza rozmnażając w akwarium.
- ryby znoszą zwykle dość szeroki zakres pH wody (oczywiście w granicach charakterystycznych dla gatunku), ale są wrażliwe na gwałtowne zmiany, które mogą być dla nich nawet śmiertelne.
- w akwariach, w których ryby są hodowane wyłącznie w celach dekoracyjnych, nie istnieje zwykle potrzeba korygowania odczynu wody. Wyjątkiem są gatunki, które bezwzględnie wymagają wody
wyraźnie kwaśnej (np.: neon czerwony) lub też wyraźnie alkalicznej (np.: pielęgnicowate z wielkich jezior afrykańskich). Dla takich ryb również w akwariach dekoracyjnych należy specjalnie korygować odczyn wody, co zostało zaznaczone w szczegółowych opisach hodowli.
W akwarium gestu zarośniętym roślinami i równocześnie silnie oświetlonym bezpośrednim światłem słonecznym może zachodzić znaczne podwyższenie pH wody wskutek zachodzących procesów chemicznych. Takie samo zjawisko może zachodzić w akwarium zanieczyszczonym większą ilością rozkładającej się materii organicznej
- zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego. Zjawisko to jest szkodliwe i może prowadzić do śmierci bardziej wrażliwych ryb.
- ryby, które zamierzamy rozmnażać wymagaj bardziej ścisłego przestrzegania właściwego odczynu wody, niż te które są hodowane wyłącznie w celach dekoracyjnych. Właściwe wartości pH podano
przy opisie hodowli poszczególnych gatunków.
- w akwarium tarliskowym niezbędne jest zachowanie właściwego odczynu wody, którego odpowiednią wartość podano przy opisie rozmnażania poszczególnych gatunków. Odkładaj ryby dorosłe do akwarium tarliskowego nie wolno dopuścić, aby pH wody do której są przenoszone różniło się o więcej niż 1,0 (w zakresie pH 6-8), lub o więcej niż 0,5 (w zakresie poniżej 6 i powyżej 8) od pH wody, z której są przenoszone. W razie potrzeby należy zastosować dwugodzinną ,,stację pośrednią'' w wodzie o pośrednim pH.
Zbyt gwałtowna zmiana odczynu może bowiem spowodować, że ryby nie wycierają się, pomimo pozornej gotowości do tarła. Pomiar odczynu wody w akwarystyce może być dokonywany trzema sposobami:
- za pomoc papierków wskaźnikowych, przy czym niezbędne są papierki przeznaczone do pomiarów w małych przedziałach pH i o dość dużej czułości (co najmniej 0,5).
- za pomocą wskaźników. Są to roztwory substancji, które maj ą zdolność zmiany barwy w zależności od pH. Zestaw roztworu wskaźnika wraz ze skalą barwną i instrukcją kupuje się gotowy. Należy zwrócić uwagę, aby nie był on przeterminowany i aby przechowywać go we właściwych, podanych przez producenta warunkach. za pomocą pH-metru, co wymaga użycia kosztownego przyrządu.
W praktyce jest możliwe dla akwarystów, którzy pracują w laboratorium lub przez zaprzyjaźnioną osobę mają możliwość skorzystania ze znajdującego się tam pH-metru. Pomiar powinien być dokonany nie później niż po upływie 1-2 godzin od pobrania wody z akwarium. Korygowania odczynu wody dokonuje się wtedy, gdy nie ma jeszcze w niej ryb i roślin. W akwarium z rybami i roślinami pH nie korygujemy (!), co najwyżej przy częściowej wymianie wody na świeżą dolewamy wody już skorygowanej.
Obniżania pH wody dokonujemy przez jej zakwaszenie. Do zakwaszenia bardzo miękkiej wody używa się garbnik6w. Przeprowadza się to przez moczenie w wodzie w ciągu kilku do kilkunastu dni zeszłorocznych szyszeczek olchy, kory dębowej, liści dębowych, korzeni paproci, zielonych łupin orzecha włoskiego, lub też przez przefiltrowanie wody przez torf. Wymagana Jest odpowiednia jakość torfu - nadaje się tylko tzw. torf wysoki, składając się z resztek torfowców (Sphagnum). Wszystkie te zabiegi powoduje równoczesny znaczny wzrost ilości garbników w wodzie. Jeżeli taki wzrost jest niepożądany, lub też nie możemy uzyskać dostatecznie
dużego spadku pH, to do zakwaszania możemy użyć chemicznie czystego kwasu ortofosforowego lub solnego. Zakwaszanie twardszej wody za pomoc garbników jest zwykle nieskuteczne, gdyż substancje te są zbyt słabymi kwasami. Używa się wtedy roztworu kwasu ortofosforowego lub solnego. Ogólną regułą jest, że twardość węglanowa zakwaszonej wody nie może być wyższa niż 1°n przy zakwaszaniu garbnikami, lub 4°n przy zakwaszaniu kwasem ortofosforowym lub solnym. Wyższa twardość węglanowa powoduje, że zabieg zakwaszania może być nieskuteczny na dłuższa metę, szczegóInie przy obecności roślin. Podwyższania pH wody dokonujemy przez jej alkalizowanie roztworem węglanu sodowego (Na2 ,CO3), lub jeszcze lepiej roztworem wodorowęglanu sodowego (soda oczyszczona, NaHCO 3 ).
Zawartość związków azotu i "starzenie się" wody
