Pokarmy dla narybku

Ważnym elementem podczas hodowania młodych rybek jest pokarm, którym należy je karmić.

1 Pył
2 Larwy planktonowych widłonogów (Cyclopidae i Diaptomidae)
3 Larwy solowca - (Artemia Salina)
4 Mikro
5 Glony
6 Suche pokarm

Pył
Jest to zwyczajowo stosowana w akwarystyce nazwa dla najdrobniejszego planktonu łowionego w zbiornikach wodnych. Plankton ten nie jest jednolity, składa się z reguły z organizmów o różnej wielkości i  przynależności systematycznej. Duże usługi w rozpoznawaniu składników pyłu oddaje mikroskop powiększający 100 do 150 razy, a w razie jego braku pomocną też jest silniejsza lupa. Poszczególne grupy organizmów rozróżnia się po sposobach ich poruszania się, co możemy obserwować, gdy umieścimy "pył" w słoiku z czystą wodą.

"Pył" jest podstawowym pokarmem w pierwszym okresie wychowu narybku, szczególnie przy większej jego liczbie. Sam w sobie jest dostatecznie pożywny i urozmaicony. Można na nim wychować narybek praktycznie wszystkich ryb akwariowych, zmieniając tylko odpowiednio jego jakość (zwłaszcza wielkość tworzących go organizmów) w miarę wzrostu rybek. Jedynie gatunki częściowo roślinożerne wymagają w czasie wychowu dodatku pokarmów roślinnych. Technika łowienia "pył" jest nieco inna niż łowienia dorosłych rozwielitek lub oczlików. Obieramy sobie miejsce nad stawem lub innym zbiornikiem wodnym, dostatecznie głębokie aby nie powodować wzbijania się mułu z dna, nabieramy wodę do siatki i unosimy ponad  powierzchnie stawu do 2/3 długości, pozwalając wodzie spłynąć. Czynność te powtarzamy wielokrotnie. Po pewnym czasie zauważymy, że woda spływa coraz wolniej. "Pył" osiada więc na siatce. Unosimy wówczas siatkę i lekko nią poruszając powodujemy spłynięcie wody. Wody nie usuwamy do końca. Razem z pokarmem wlewam j do dużego szklanego, plastikowego lub emaliowanego naczynia, w którym wypłukujemy także siatkę. Dobrze jest wykonać próbny odłów niewielkiej ilości "pyłu" do szklanego słoika z czystą wodą, w którym można wyraźnie zobaczyć jakie tworzą go organizmy. Złowiony "pył" przenosimy lub przewozimy do domu w naczyniu, które całkowicie wypełniamy wodą przed zamknięciem, aby uniknąć szkodliwego falowania. W domu należy go przelać do obszernych naczyń z odstałą wodą i przechowywać podobnie jak żywe rozwielitki lub oczliki. "Pył" można także przechować żywy do następnego dnia w słoju w lodówce w temperaturze +4 do +6 C, przy czym możliwe jest większe jego zagęszczenie, niż w naczyniach bez chłodzenia. W razie potrzeby "pył" sortujemy na siatkach o określonej wielkości oczek. Powoduje to jednak straty.

Siatka, którą poławiamy "pył" powinna być zrobiona z odpowiedniej tkaniny (wielkość oczek) i mieć właściwy kształt. Tkaninę osadzamy na pierścieniu metalowym o średnicy około 20 - 30 cm, umocowanym na długim kiju. Głębokość siatki powinna wynosić około 50 cm, zwężać się stopniowo w dół do średnicy około 8 cm. Ważną rzeczą jest, aby była starannie wykonana: bez węzłów, grubych szwów i załamań, tak by można ja było dokładnie wypłukać lub wyprać, a "pył" spływa w dół do jej końca równomiernie. Najlepszym materiałem do jej wykonania jest gaza młyńska o wielkości oczek  około  100um. Ponieważ jest ona trudna do  uzyskania akwaryści w naszym kraju wykonują zwykle siatki do połowu "pyłu" z gęstego batystu, stilonu lub nylonu. Gęsty materiał, nadający się do połowu "pyłu", oglądany przez lupę o powiedzeniu 10-12 razy nie posiada prawie prześwitu miedzy włóknami - obserwuje się jedynie jaśniejsze i ciemniejsze miejsca.

Przydatnymi jako pokarm dla ryb, a stosunkowo najczęściej spotykanymi składnikami "pyłu" są:
-  pierwotniaki są to drobne, jednokomórkowe organizmy.

Ich wielkość wynosi  przeważnie 0.1 - 0.3 mm, tylko  nieliczne są większe. Gołym okiem są prawie niewidoczne w słoiku z wodą. Poruszają się dość jednostajnym ruchem. Stanowią pokarm dla najdrobniejszego narybku w pierwszych dniach jego życia wrotki - Drobne, dość zróżnicowane pod względem zewnętrznego kształtu zwierzęta. Ich cechą charakterystyczną jest tzw. aparat wrotny. Jest to słabo oddzielony od tułowia krążek, którego brzeg otoczony jest wieńcem złożonym z długich rzęsek, drugi wieniec, o krótszych i delikatniejszych rzęskach, umieszczony jest pośrodku krążka. Ponieważ rzęski obydwu wieńców poruszają się w przeciwnych kierunkach, przy obserwacji odnosi się wrażenie poruszających się w dwie różne strony kół. Wrotki najczęściej mają długość od 0.1 do 0.5 mm. W naczyniu z czystą wodą poruszają się wolno i równomiernie, gromadząc się przy najsilniej oświetlonej ściance. Stanowią doskonały pokarm da narybku większości ryb akwariowych w pierwszym okresie życia.

Larwy planktonowych widłonogów (Cyclopidae i Diaptomidae)
Zwane naupliusami lub pływikami, a przez akwarystów zwykle larwami oczlików. Ich długość wynosi od 0,5-0,8 mm. W naczyniu z czystą wodą poruszają się skokami. Larwy Diaptromidae po wykonaniu pionowego skoku "szybują" w wodzie przez stosunkowo długi czas z szeroko rozstawionymi czułkami, co ma specjalne znaczenie przy wykarmianiu szczególnie nieporadnego narybku (p. przezroczka indyjska). Pływiki Cyclopidae pływają krótszymi, bardziej nieregularnymi skokami. Postacie dorosłe Diaptomidae należą do zwierząt filtrujących wodę w poszukiwaniu pokarmu i nie zagrażają bezpośrednio narybkowi. Inaczej ma się sprawa z postaciami dorosłymi Cyclopidae, które są bardziej drapieżne. Nie wolno więc podawać w nadmiarze larw Cyclopidae, gdyż mogą się one przekształcić w niebezpieczne dla narybku postacie dorosłe. Larwy widłonogów, podobnie zresztą jak postacie dorosłe, wykonują regularne wędrówki pionowe w zbiorniku wodnym. W nocy gromadzą się bliżej powierzchni, aby w dzień przebywać bliżej dna. Dotyczy to szczególnie Cyclopidae, gdyż Diaptomidae przebywaj cały czas bardziej w toni wody. Przy połowie nie należy się więc zniechęcać, gdy początkowo odławiamy ich mało. Dopiero długotrwały ruch wody podnosi je w górę ku powierzchni. Operujemy siatką w taki sposób, aby wywołać delikatny ruch wody od dna do powierzchni, ale nie powodujący podrywania się osadu z dna. Oprócz przedstawionych wyżej, w "pyle" występuje wiele innych organizmów planktonowych (np: drobne glony pływające, dorosłe widłonogi i wioślarki), z których  nie wszystkie są zjadane przez maleńki  narybek, a  niektóre mogą być dla niego niebezpieczne. Dlatego też bezpośrednio przed karmieniem "pyłem" można go delikatnie przepłukać na siatce o średnicy oczek około 0,25 mm, która zatrzymuje zbyt duże składniki. Drobniejszych oddzielać nie sposób i trzeba je wrzucić do akwarium razem z tym, co będzie zjedzone przez narybek. W żadnym jednak wypadku w akwarium z maleńkim narybkiem nie mogą znaleźć się dorosłe oczliki - nawet te drobne. Pierwotniaki, którymi karmimy narybek w najwcześniejszym okresie jego aktywnego życia, możemy również wyhodować. Jest to specjalnie przydatne przy mniejszej liczbie rybek - przy masowym wychowie hodowla pierwotniaków może kazać się za mało wydajną i lepiej jest polegać na połowie odpowiednio drobnego "pyłu". Spośród pierwotniaków stosunkowo najłatwiej jest hodować pantofelki (Paramecium). Hodowle najlepiej prowadzić w dwulitrowym szklanym słoju lub innym, wysokim, cylindrycznym, szklanym naczyniu. Do naczynia wkładamy pęk słomy lub siana, który przyciskamy do dna kamieniem. Słoma lub siano powinno wypełnić naczynie prawie do poziomu wody, której nalewamy kilka centymetrów poniżej górnego skraju. Następnie dolewamy, nieco wody z kałuży z domieszką górnej warstewki mułu.

Naczynie przechowujemy w miejscu jasno oświetlonym, ale nie nasłonecznionym!!!, w temperaturze 20 - 23C. Ponieważ wkrótce hodowla zaczyna nieprzyjemnie cuchnąc przykrywamy naczynie wieczkiem. Woda w słoju wkrótce mętnieje wskutek masowego rozwoju bakterii. Zostaje również zużyty rozpuszczony w wodzie tlen. Wskutek tego ginie większość pierwotniaków, w tym również chorobotwórczych oraz szkodliwych dla hodowli gatunków drapieżnych.

Tylko żyjące bezpośrednio pod powierzchnią wody pantofelki mogą w tych warunkach przeżyć i masowo się rozmnożyć. Po około 2-3 tygodniach pod powierzchnią wody zauważamy mleczną warstwę, którą tworzą miliony pantofelków. Teraz możemy delikatnie ściągnąć te warstwę pipetą lub wężykiem, uzyskując w ten sposób praktycznie czysty materiał do dalszej hodowli. Dalszą hodowle prowadzimy w szklanych słojach, napełnionych odstałą wodą wodociągową. Słoje  powinny być ustawione w jasnym, nie nasłonecznionym miejscu, w temperaturze 20 - 23 C. Co drugi dzień dodajemy do wody dwie krople  (nie więcej!)  mleka, na którym rozmnożą się bakterie, którymi z kolei żywią się pantofelki. Pantofelki wlewamy do akwarium z narybkiem razem z wodą. Należy je jednak przedtem skoncentrować, aby nie wlewać niepotrzebnie wody z hodowli do akwarium z narybkiem. To samo obowiązuje w wypadku używania dozownika kroplowego, który jest  bardzo wygodnym sposobem stopniowego, równomiernego  podawania pantofelków narybkowi.

Larwy solowca - (Artemia Salina)
Zwanego również słonaczkiem lub solankowcem, są dobrym pokarmem dla narybku wielu ryb akwariowych, np.: dla większości pielegnicowatyh, kąsaczowatych, brzanek, karpieńcowatych, piekniczkowatych. Ich zastosowanie jest podobne jak "pyłu" złożonego z larw
planktonowych widłonogów. Świeżo wylęgłe larwy solowca mają okołu 0,3 mm długości. W systematyce zoologicznej solowce zaliczane są do skorupiaków. Postacie dorosłe dorastaj do około 11 mm długości. Występują w cieplejszych rejonach strefy umiarkowanej i subtropikalnej w wodach o silnym zasoleniu (4 - 30%),  gdzie zazwyczaj inne organizmy nie znajdują możliwości bytowania, np. w Wielkim jeziorze Słonym w stanie Utah w USA, bądź w limanach czarnomorskich.

Na brzegach tych wód często można obserwować masy wyrzuconych przez fale jaj solowców. Są one zbierane, paczkowane i sprzedawane następnie w handlu akwarystycznym. W stanie suchym jaja solowca mogą być przechowywane co najmniej przez 10 lat, nie tracą zdolności życiowych. Przechowywanie w wilgoci drastycznie skraca ich okres żywotności. Wyląg larw solowca najlepiej przeprowadzać w niskich naczyniach, np. w kuwetach fotograficznych. Wskazane jest przy tym jeszcze przewietrzanie wody. Kuwetę napełnia się 50% roztworem soli kuchennej (około 1 - 1,5 łyżki stołowej soli na 1 litr wody) i wrzuca się jaja  solowca (zwykle wystarcza około 1/4 płaskiej łyżeczki od heraty). W temperaturze 28-30C wyląg następuje zwykle w ciągu 20-24 godzin, w temperaturze 17 - 19C - w ciągu 40 - 50 godzin. Najlepiej wylęgać larwy solowca w tej temperaturze, w której będą one zjadane przez ryby. Przed podaniem rybom wodę z kuwety należy przecedzić przez sito, na którym zatrzymują się larwy solowca. Nie wolno wlewać do akwarium słonej wody, a tylko delikatnie opłukać w nim sito z larwami. W słonej wodzie larwy solowca żyją do 3 dni,
w słodkiej giną dość szybko. Dlatego jednorazowo podajemy je rybom w takiej ilości, aby były zjedzone w ciągu kwadransa. Przy wyłącznym podawaniu larw solowca młodziutkiemu narybkowi musimy to robić co dwie godziny. "Pył" z larwami krajowych widłonogów planktonwych podaje się praktycznie jeden lub dwa razy dziennie. Ale za to larw solowca nie trzeba łowić w okolicznych zbiornikach wodnych !

Mikro
Jest to zwyczajowo stosowana w akwarystyce nazwa dla hodowanych na pokarm nicieni (Turbatrix sp.). Są to do około 1 mm długie, robakowate zwierzęta, żyjące kwaśnym, organicznym środowisku. Masowa hodowla dla celów akwarystycznych jest stosunkowo prosta. Niestety narybek nie wszystkich gatunków ryb chętnie zjada "mikro" - wiele gatunków raczej głoduje, niż odżywia się nicieniami. Przydatność "mikro" do karmienia narybku należy wypróbować doświadczalnie, gdyż dane z literatury często przeczą sobie. Doświadczenia autora skazują, że "mikro" stosunkowo
chętnie zjadane jest przez narybek ryb akwariowych żerujących na dnie. Nie wolno żywić małych rybek nicieniami zbyt często i w nadmiarze. "Mikro" może być tylko dodatkowym pokarmem przy wychowie narybku, nie powinno natomiast stanowić pokarmu podstawowego. Hodowlę "mikro" prowadzimy szklanym lub plastikowym słoju o pojemności koło 1l, z podziurkowanym wieczkiem. Na dnie umieszczamy pakę  płatków owsianych i mleka, do której dodajemy odrobinę drożdży piekarskich. Na to podłoże kładziemy nieco kultury "mikro" z innej hodowli. Takie początkowe kultury można niekiedy kupić w sklepach akwarystycznych, lub dostać od innego akwarysty. Hodowla "mikro" powinna być przechowana w temperaturze około 25 C. Nicienie silnie się rozmnażają i wkrótce na ściankach słoja można obserwować całe ich zgrupowania. Zbieramy je ze ścianek delikatnym, lekko zwilżonym pędzelkiem, który następnie opłukujemy z nicieni w akwarium. Nicienie opadają na dno, wykonując wężowate ruchy. Wodzie żyją kilka godzin. Hodowlana "mikro" jest w stanie właściwym do użycia przez trzy do czterech tygodni. Po tym czasie musimy założyć nową w sposób opisany wyżej. Kulturę nicieni uzyskujemy oczywiście z własnej, starej hodowli.

Glony
Są wręcz niezbędnym dodatkiem przy prawidłowym wychowie narybku niektórych gatunków ryb. Sposób ich pozyskiwania i podawania rybom przedstawiono omawiając pokarmy dla ryb wyrośniętych.

Suche pokarm
Mogą stanowić dodatek przy wychowie mniej wymagającego narybku. Maleńkim rybkom podajemy je roztarte. Nie powinny stanowić więcej niż 20% całości pożywienia.

Popularne posty z tego bloga

Platka ryba akwariowa ładna i niekłopotliwa